پهنای باند چیست؟

وقتی شما یک سایت را از مرورگر خود درخواست می کنید، در حقیقت در حال دانلود یک فایل هستید که می تواند یک فایل صفحه وب با فرمت HTML، یک فایل تصویری مثلا با فرمت GIF و یا یک فایل صوتی مثلا با فرمت MIDI و یا ترکیبی از آنها باشد. این فایل ها در کامپیوتر شما بارگذاری (Download) شده و از طریق مرورگر وب (Web Browser) به شما نشان داده می شوند. هرگاه که شما فایلی را دانلود می کنید، داده‌ها در مسیری به سمت شما منتقل می شوند که به اصطلاح به آن Data Transfer می گویند.

برای مثال اگر شما صفحه‌ ای را با حجم یک کیلوبایت (۱kb) یا ۱۰۲۴ بایت دانلود می کنید، دقیقا به همان مقدار یعنی یک کیلوبایت داده را از سرور آن سایت به کامپیوتر خود منتقل کرده‌اید. این مقدار برای حجم های دیگر به ترتیب زیر است: KB Kilo Byte 1,024 MB Mega Byte 1,048,576 GB Giga Byte 1,073,741,824 پهنای باند یا Bandwidth پهنای ارتباطی است که داده ها از طریق آن و از فضای وب شما انتقال می‌یابند. یک بازدید از صفحه ۱۰۰ کیلوبایتی به همان مقدار پهنای باند مصرف می‌کند که ۱۰۰ بازدید از یک صفحه یک کیلوبایتی. پس هنگام انتخاب یک میزبان برای سایت خود همواره به این نکته و پهنای باندی که لازم دارید، توجه داشته باشید. چه مقدار نیاز داریم؟ تصور کنید که سه فرد داریم که آنها را به ترتیب شماره ۱، ۲ و ۳ می‌نامیم. هر سه نفر ۱،۰۰۰،۰۰۰ ریال پول دارند و می‌خواهند که آن را در یک فروشگاه خرج کنند. فرد شماره ۱، تعداد زیادی وسیله با قیمت پایین برای هر یک از آنها خریداری می‌کند. فرد شماره ۲، تعداد کمتری وسیله نسبت به فرد شماره ۱ اما با قیمت های متوسطی می خرد. فرد شماره ۳، چند وسیله بیشتر نمی‌تواند بخرد. چون برای هر یک قیمت زیادی پرداخت کرده است. اجازه دهید موارد فوق را برای سایت و پهنای باند شبیه‌سازی کنیم. در نظر بگیرید که مقدار موجودی هر یک همان پهنای باند است و وسایل خریداری شده اجزای سایت و یا به عبارت دیگر فایلهای آن هستند: فرد شماره ۱، سایتی با فایلهای و تصاویر کم حجم طراحی کرده، در نتیجه تعداد بازدید بیشتری از سایتش می تواند صورت بگیرد. فرد شماره ۲، دارای سایت با فایلها و تصاویر کم و بیش حجیمی است که به همان نسبت تعداد کمتری بازدید باعث مصرف پهنای باند آن سایت می شود. فرد شماره ۳، سایت مناسبی طراحی نکرده چون فایلها و صفحات سایتش بسیار حجیم بوده و با تعداد کمی بازدید از سایتش تمام پهنای باندش را مصرف می‌شود.

معنی این مطالب چیست؟

مثال های بالا نشان می‌دهد که برای یک پهنای باند ثابت می تواند تعداد بازدیدهای متفاوتی وجود داشته باشد که با دانلود فایلهای آن سایت در هر بار بازدید نسبت مستقیم دارد. بدین ترتیب که یک بار دانلود برای صفحه‌ای با حجم زیاد، تعداد بازدید کمتری را برای یک پهنای باند ثابت به دنبال خواهد داشت. مقدار پهنای باندی که یک سایت مصرف می‌کند به عوامل متعددی بستگی دارد. شما باید انواع فایلهایی را که بازدیدکنندگان دانلود می‌کنند، در نظر بگیرید. پهنای باند نامحدود وقتیکه شما یک پیشنهاد برای انتخاب میزبان (Host) دارید که گفته است پهنای باند نامحدودی در اختیارتان قرار می‌دهد، احتمالا شما به طور دقیق به دنبال اجرای مفهوم پهنای باند نامحدود بر روی سایت خود هستید. اما هیچ میزبانی نمی‌تواند یک پهنای باند نامحدود را در اختیارتان قرار دهد. اگر واقعا این امکان‌پذیر باشد که شما بتوانید پهنای باند نامحدودی برای سایت خود و با این مبالغ ناچیز تهیه کنید، به چه علت سایت های یاهو و یا مایکروسافت خود را بر روی این میزبان ها منتقل نمی‌کنند؟ شما متوجه خواهید شد که هیچ چیز نامحدودی وجود ندارد. به عبارت دیگر اینگونه تعریف ها نسبی هستند و برای دوره‌ای خاص مفهوم دارند. در برابر این ادعا، یکی از حالات زیر را پیش رو دارید:

۱- سایت شما در یک بازه دارای پهنای باند نامحدود است:

تعداد زیادی از هاستها مشمول این حالت هستند. اگر سایت شما مثلا کمتر از ۵ گیگابایت در ماه را مورد استفاده قرار می‌دهد، اصطلاحا به شما گفته می‌شود که شما پهنای باند نامحدود دارید. ممکن است که پس از مدتی ترافیک سایت شما بیشتر از بازه مشخص‌شده شود و این شما را مجبور خواهد کرد که به هاست دیگری اسباب‌ کشی کنید. به‌عبارت دیگر، نامحدود در بازه مشخص.

۲- پهنای باند مشروط:

در این حالت هاست شما به شرطی پهنای باند نامحدود در اختیارتان می‌گذارد که شما قبول کنید فایل های صوتی همچون mp3، فشرده مثل zip و tar، اجرایی مانند exe و تعدادی دیگر از فرمتهای معمول بزرگتر از حد استاندارد یک فایل گرافیکی یا HTML را استفاده نکنید. بعلاوه، آنها اغلب از شما می خواهند که تمامی فایل های شما روی فضای خودتان مصرف شوند و شما نمی توانید اجازه دهید که سایت های دیگر لینک مستقیمی به فایل های شما داشته باشند.

۳- کذب محض:

در برخی از موارد آنها چیزی را تبلیغ کرده اند که هیچگاه توانایی انجام آنرا ندارند. آنها معمولا چیزی شبیه این را می‌گویند: «ما نتیجه را تضمین نمی‌کنیم». و در صورت محبوبیت سایتتان شما خواهید دید که پهنای باند مورد نظر برایتان غیرقابل دسترس است. تعداد زیادی از سایت ها مفاد قرارداد خود را نادیده گرفته و به راحتی موانعی را در مقابل شما ایجاد می‌کنند. تعداد اندکی از آنها این عدم دسترسی را جبران کرده و یا وجه‌تان را به شما مسترد می‌کنند. البته هاست های دسته سوم نمی‌توانند مدت زیادی در رقابت پایدار بمانند مگر اینکه سیاست خود را قبل از ازدیاد مشتریهایشان عوض کنند. چرا برخی از هاستها تبلیغات دروغ انجام می دهند؟ پاسخ این سوال ساده است. آنها اینکار را می‌کنند چون رقبایشان هم همین شیوه را در پیش گرفته‌اند. آنها گمان می‌کنند که بسیاری از کاربرانشان بسیار کمتر از آنچه که درخواست کرده‌اند، پهنای باند احتیاج دارند و به همین دلیل هیچگاه متوجه محدودیت پهنای باند خود نخواهند شد.

در حقیقت بسیاری از کاربران هم درک درستی از پهنای باند ندارند. آنها تنها می‌بینند که یک هاست انها را در پهنای باند محدود کرده و دیگری آنرا به مقدار نامحدود ارائه می‌دهد و تنها به همین علت دومی را انتخاب می‌کنند. از زاویه آمار، بیشتر سایتها کمتر از ۵۰۰ مگابایت و یا به عبارتی ۵/۰ گیگابایت در ماه پهنای باند مصرف می‌کنند. در صورتیکه شما mp3 و یا نرم‌افزار خاصی را برای دانلود در سایت خود قرار نداده باشید، نباید نگران پهنای باند خود باشید. و به این دقت کنید که اگر هاستی در تبلیغات خود مدعی پهنای باند نامحدود باشد، راه خاصی هم برای اثبات دروغ وی موجود نیست. تفاوت بین پهنای باند (Bandwidth) و انتقال داده (Data Transfer) جیست؟ این دو مفهوم در بسیاری از موارد مترادف هستند و هر دو تصور یکسانی را در ما برانگیخته می‌کنند. بطور خلاصه، هر دو با مقدار داده‌ای که شما به صورت فایل روی سایت تان آپلود کرده‌اید بستگی دارند. کاربران سایت شما را مرور کرده و با این کار فایلها یا ایمیلها (در صورتی که شما از هاستتان برای خدمات ایمیل استفاده می‌کنید)، را از هاست دانلود می‌کنند.

و اما تفاوت… بگذارید با یک مثال مساله را کمی روشن‌تر کنم. تصور کنید که یک ارتباط اینترنتی مانند یک لوله آب و داده‌ها همان آب است. پهنای باند در این مثال به ضخامت لوله اطلاق می‌شود. هر گاه سخنی از انتقال داده نامحدود (Unlimited data transfer) به میان می‌آید، درست به مانند این است که به شما بگویند شما می‌توانید از یِک لوله باریک هر چقدر که می‌خواهید آب بنوشید ولی در عمل شما نمی توانید آب زیادی از همچنین ضخامت کمی بنوشید. در صنعت هاستینگ، پهنای باند بسیار پربهاست و اطلاق عبارت نامحدود درباره آن ممکن نیست. دزدی از پهنای باند در بسیاری از سایتها فایلهای گرافیکی و یا صوتی قرار دارد. فرض کنید که وب‌مسترسایت دیگر از تصویر و یا صوت موجود در سایت تان خوشش آمده باشد. ممکن است که او با بدست آوردن آدرس آن فایل (مثلا با گرفتن properties از آن) همان فایل را در میان صفحات خود جای دهد. با این کار هر بار که سایت او مرور می‌شود، فایلهای مورد نظر از هاست شما به مرورگر فرد بازدیدکننده هدایت می گردد. با اینکار بدون آنکه کسی از سایت شما بازدید کرده باشد، شما مقداری از پهنای باند خود را از دست داده اید. به این کار (که در بسیاری از موارد ناآگاهانه صورت می‌گیرد)، دزدی پهنای باند یا Bandwidth theft می‌گویند. برای جلوگیری از این مساله بهترین راه این است که از طریق ایمیل با وب‌ مستر آن سایت تماس گرفته و از وی خواهش کنید که فایل مورد نظر را بر روی هاست خود منتقل کرده و آدرس آنرا به هاست خود تغییر دهد.

جمع آوری: علی نجف زاده (دانشجوی رشته نرم افزار کامپیوتر) – برگرفته از سایت جنوبیها